Od czerwca 2025 roku wszystkie obszary Irlandii zostały objęte zasadami Stref Presji Czynszowej (Rent Pressure Zone – RPZ ), co oznacza istotne zmiany dla najemców i właścicieli nieruchomości. Nowe przepisy ograniczają częstotliwość oraz wysokość podwyżek czynszu, wprowadzając mechanizmy kontroli oparte na inflacji i maksymalnym limicie 2% rocznie.
Kogo dotyczą zasady dotyczące podwyżek czynszu?
Na początku najmu ty i właściciel nieruchomości ustalacie wysokość czynszu. Jeśli właściciel chce go podnieść, musi przestrzegać określonych zasad wynikających z przepisów dotyczących najmu lokali mieszkalnych. Zasady te mają zastosowanie do najmu:
- w sektorze prywatnego najmu,
- w zakwaterowaniu przeznaczonym dla studentów.
Do jakich najemców zasady te nie mają zastosowania?
Zasady te nie dotyczą:
- najmu lokali komunalnych,
- najmu realizowanego przez zatwierdzone instytucje mieszkaniowe,
- najmu opartego na kosztach (cost rental).
Władze lokalne i zatwierdzone instytucje mieszkaniowe stosują czynsze różnicowane, uzależnione od dochodu gospodarstwa domowego. Choć zatwierdzone instytucje mieszkaniowe podlegają przepisom o najmie lokali mieszkalnych, przeglądy czynszu odbywają się zgodnie z umową najmu, nie częściej niż raz na 12 miesięcy.
Czym jest Strefa Presji Czynszowej (Rent Pressure Zone – RPZ)?
Rent Pressure Zone to obszary, w których:
- czynsze są najwyższe i szybko rosną,
- roczne podwyżki czynszu są ograniczone.
RPZ zostały wprowadzone 24 grudnia 2016 r. i miały obowiązywać do 31 grudnia 2025 r. Jednak 20 czerwca 2025 r. rząd rozszerzył ich obowiązywanie na cały kraj do 28 lutego 2026 r. Oznacza to, że wszystkie obszary podlegają teraz zasadom dotyczącym podwyżek czynszu w strefie RPZ.
Wcześniej RPZ były wyznaczane na podstawie kryteriów RPZ w obrębie jednostek samorządu terytorialnego lub okręgów wyborczych.
Zmiany te zostały wprowadzone ustawą o zmianie Ustawy o najmie lokali mieszkalnych z 2025 r.
Jak wyglądają podwyżki czynszu w RPZ?
Roczne podwyżki czynszu w RPZ są ograniczone do poziomu ogólnej inflacji lub 2% rocznie – w zależności od tego, która wartość jest niższa.
Na przykład: jeśli właściciel dokonuje przeglądu czynszu co 12 miesięcy, a inflacja wynosi 1,5%, czynsz może wzrosnąć maksymalnie o 1,5%. Jeśli inflacja wynosi 3%, czynsz może wzrosnąć tylko o maksymalnie 2%.
Jeśli czynsz nie był przeglądany przez kilka lat, limit 2% obowiązuje za każdy rok.
Przykład: jeśli wprowadziłeś się do wynajmowanego lokalu w grudniu 2016 r. i czynsz nie był zmieniany, przy obliczaniu podwyżki stosuje się wskaźnik inflacji. Inflacja między grudniem 2016 a grudniem 2021 wyniosła 6,6%, co jest mniej niż 10% wynikające z limitu 2% rocznie przez 5 lat.
Kalkulator RPZ dostępny pod tym linkiem: https://rtb.ie/compliance/check-rpz-compliance/rpz-calculator/ na stronie RTB uwzględnia oba te warunki i oblicza dopuszczalną podwyżkę czynszu.
Poprzednie zasady dotyczące podwyżek czynszu w RPZ
System obliczania dopuszczalnych podwyżek czynszu w RPZ zmieniał się kilkukrotnie:
- Od 16 lipca 2021 r. do 10 grudnia 2021 r. podwyżki były ograniczone tylko do poziomu ogólnej inflacji, zgodnie ze Zharmonizowanym Wskaźnikiem Cen Konsumpcyjnych (HICP).
- Od 24 grudnia 2016 r. do 15 lipca 2021 r. podwyżki były ograniczone do 4% rocznie.
RTB udostępnia ogólne informacje o RPZ oraz szczegóły dotyczące HICP i jego związku z RPZ.
Poprzednie zasady dotyczące podwyżek czynszu poza RPZ
20 czerwca 2025 r. RPZ zostały rozszerzone na cały kraj. Przed tą datą obowiązywały inne zasady dla najmu poza RPZ.
W takich przypadkach właściciel nie mógł pobierać czynszu wyższego niż stawka rynkowa, zgodnie z Ustawą o najmie lokali mieszkalnych z 2004 r.
Czynsz rynkowy dla nieruchomości poza RPZ był definiowany jako „czynsz, który skłonny najemca, niebędący już w lokalu, byłby gotów zapłacić, a skłonny właściciel – przyjąć”.
Zmiany w zasadach dotyczących podwyżek czynszu i Strefach Presji Czynszowej
W dniu 20 czerwca 2025 r. Strefy Presji Czynszowej zostały:
- Rozszerzone na cały kraj — oznacza to, że wszystkie obszary są teraz objęte zasadami RPZ dotyczącymi podwyżek i przeglądów czynszu.
- Przedłużone do 28 lutego 2026 r. — pierwotnie miały wygasnąć 31 grudnia 2025 r.
Oznacza to, że:
- Czynsz może być podwyższany tylko raz na 12 miesięcy.
- Czynsz nie może wzrosnąć o więcej niż 2% rocznie. W zależności od daty przeglądu czynszu, podwyżka może być niższa, jeśli wskaźnik inflacji jest poniżej 2%.
Przedłużenie obowiązywania zasad RPZ do końca lutego 2026 roku ma na celu stabilizację rynku najmu w warunkach rosnących kosztów życia.
