Dochody z opłat za TV licence spadły o ponad 58 mln euro
Irlandczycy coraz rzadziej płacą za licencję telewizyjną. Dochody z opłat za licencję TV spadły o ponad 58 mln euro w ciągu dwóch lat po ujawnieniu kontrowersji finansowych w RTÉ. Dane pokazują, że zaufanie obywateli do nadawcy publicznego mocno osłabło, a liczba opłacanych licencji drastycznie się zmniejszyła. Choć rząd wdrożył plan ratunkowy, wciąż nie udało się powrócić do poziomu sprzed kryzysu.
Opublikowane niedawno statystyki, które omówił „Irish Examiner”, potwierdzają, że wpływy gwałtownie spadły po serii skandali finansowych w publicznej stacji RTÉ, które miały miejsce latem 2023 roku. Wydarzenia te wywołały falę nieopłacania licencji, prawdopodobnie jako formę protestu ze strony obywateli.
Dla porównania, w okresie od lipca 2021 do czerwca 2023 r. ok. 1,9 mln osób uiściło roczną opłatę w wysokości 160 euro (większość tej kwoty zasila budżet operacyjny nadawcy publicznego), co przyniosło ok. 306 mln euro dochodu. Wśród nich było 1,7 mln osób, które odnowiły licencję, zgodnie z wymogami prawnymi, oraz ponad 243 tys. nowych płatników.
Jednak dane za kolejne dwa lata – od lipca 2023 do czerwca 2025 – pokazują spadek dochodów o 58,4 mln euro. W tym czasie licencję opłaciło ok. 1,55 mln osób, czyli o ponad 365 tys. mniej niż wcześniej. W rezultacie wpływy wyniosły 247,6 mln euro, co oznacza spadek o 19 procent.
Między lipcem 2022 a czerwcem 2023 r. opłatę uiściło około 948 tys. osób, natomiast w kolejnym roku – od lipca 2023 do czerwca 2024 – liczba ta spadła do niecałych 762 tys.
Od lipca 2024 r., po ogłoszeniu przez rząd nowego modelu finansowania RTÉ, w ramach którego nadawca otrzyma 725 mln euro w ciągu trzech lat, odnotowano niewielki wzrost liczby płatników. W ciągu ostatnich 12 miesięcy licencję opłaciło ponad 785,5 tys. osób. Mimo to liczba ta wciąż jest o 17 proc. niższa niż przed ujawnionym skandalami.
Do końca lipca bieżącego roku licencję opłaciło ponad 376 tys. osób.
Skandale w RTÉ z 2023 r. ujawniły, że w latach 2017–2022 stacja wypłaciła prezenterowi Ryanowi Tubridy’emu dodatkowe 345 tys. euro, które wcześniej nie zostały ujawnione. Jego wynagrodzenie i tak było najwyższe w RTÉ.
Pod koniec czerwca 2023 r. dyrektor generalna RTÉ, Dee Forbes, złożyła rezygnację na prośbę przewodniczącej zarządu RTÉ, Siún Ní Raghallaigh.
Podczas późniejszych przesłuchań przed komisjami Oireachtas ujawniono zeznania członków zarządu RTÉ dotyczące ekstrawaganckich wydatków, w tym kosztownych imprez dla klientów reklamowych, dużej liczby kadry kierowniczej, wysokich pensji oraz drogich „pakietów odpraw” dla odchodzących menedżerów.
W Republice Irlandii licencja telewizyjna jest wymagana dla każdego gospodarstwa domowego, w którym znajduje się odbiornik telewizyjny. Opłatę należy uiścić za każde miejsce, w którym znajduje się sprzęt zdolny do odbioru sygnału TV – niezależnie od liczby telewizorów. Urządzenia strumieniujące treści przez internet oraz małe urządzenia przenośne, takie jak telefony komórkowe, nie wymagają licencji.
Licencja jest bezpłatna dla osób powyżej 70. roku życia, niektórych osób powyżej 66. roku życia, beneficjentów wybranych świadczeń socjalnych oraz osób niewidomych.
Nieopłacenie licencji, której koszt wynosi 160 euro rocznie (niezmiennie od 2016 r.), może skutkować postępowaniem sądowym i grzywną.
W 2022 r. An Post, instytucja odpowiedzialna za pobór opłat, złożyła 13 709 wniosków o wezwanie do sądu za nieopłacenie licencji i wszczęła 7 263 sprawy sądowe. W 2023 r. liczby te wyniosły odpowiednio 13 198 i 6 555, a w 2024 r. nieznacznie spadły do 12 229 wniosków i 5 392 spraw.
Rodzi się pytanie, co dalej z finansowaniem mediów publicznych w Irlandii? Choć zainteresowanie opłatą licencyjną stopniowo się odradza, skutki afer w RTÉ nadal są widoczne w liczbach. Mimo wprowadzenia nowego systemu finansowania, zaufanie społeczne pozostaje kruche. Nadawca publiczny stoi teraz przed wyzwaniem nie tylko odbudowy reputacji, ale również odzyskania stabilności finansowej i ponownego przekonania obywateli, że warto wspierać media publiczne.
KZ
