Morrigan – Bogini magii i zjaw

Bogini Morrigan, znana jest także pod imieniem Morrigu. Jest to bogini magii, irlandzkiego podziemia oraz wojny, śmierci i wszelakiego zniszczenia. Zdarzało się i tak niejednokrotnie, gdy na polach bitew Irlandczycy wychwalali pieśniami boginię Morrigan, pojawiała się ona w postaci gołębia, a dodatkowo miała być wtedy ona łaskawa dla poległych żołnierzy, nie prześladując ich swoją magią w zaświatach.

Morrigan jest jedną z czterech bogiń wojny. Poza nią są jeszcze bogini wojny Macha, Nemain oraz Badb. Morrigan najczęściej przedstawiana jest w zbroi oraz w całym wojennym rynsztunku. Irlandczycy od wielu, wielu lat wierzyli, że gdy nad polem bitwy pojawiają się obrzydliwe stada wron, wśród nich jest Morrigan krążąca tam w postaci czarnego wielkiego kruka.

O Królowej

Jej imię oraz charakterystyka, po raz pierwszy pojawia się w Cyklu Mitologicznym, który zwyczajowo nosi nazwę Mitologii Irlandzkiej. Są to, rzecz jasna opowieści celtyckie, gdzie Morrigan jest czczona jako członkini rodu Tuatha de Danaan.

Jak wspomnieliśmy, jest ona boginią wojny i zaświatów irlandzkich, ale też miłosnego ukojenia i kwitnących wiosną kwiatów. Podobno jak Morrigan przechadza się po krainie podziemi doglądając wszystkiego. Po pewnym czasie jej pobytu w tym smutnym miejscu, wraca w końcu na powierzchnię ziemi, w szczególny sposób delektując się roślinnością, a czyni to przede wszystkim w porach kwitnienia.

Jej imię

Jak nam jest wiadomo, pierwsza część jej imienia wydaje się nawiązywać do staroangielskiego słowa „maere”, które istnieje wciąż w języku angielskim, a jest ono spokrewnione z kolejnym wyrażeniem używanym na Wyspach Brytyjskich, które określa po prostu „marę nocną”, a brzmi ono „nightmare”. Jej imię nawiązuje jeszcze do kolejnego znanego na Starym Kontynencie wyrażenia, które brzmi „mór”, czyli śmierć. Druga część jej imienia, czyli „rigan”, po irlandzku tłumaczy się jako „królowa”. Zatem imię Morrigan znaczyłoby tyle, co Wielka Królowa lub też Królowa Umarłych.

Kojarzą ją z Morganą

Z Morrigan bardzo często Anglicy wiązali swoją rodowitą postać złej wiedźmy Morgany Le Fay. Potrafiły obie te postacie wywoływać duchy zarówno te dobre, jak i te złe. Potrafiły odczytywać one przyszłość ludzi z gwiazd i z całego nieboskłonu. A także potrafiły one zsyłać na ludzi choroby i cierpienia, jak też umiały z ludzi tych przypadłości owe usunąć.

POLECAMY:  Montserrat

W południowej części Szmaragdowej Wyspy, jest Morrigan nazywana zwyczajowo „Królową Zjaw”. Pojawiające się w życiu człowieka różne mgliste postacie z zaświatów, są właśnie podległe tej Królowej.

Rodowód

Morrigan wchodziła w skład celtyckiej triady, w której pojawiały się wyżej wymienione boginie wojny. Posiadały one bardzo posępne twarze, bez żadnych motywów mimicznych, które mogłyby wskazywać na ich wrażliwość emocjonalną.

Morrigan miała zdolności częstej zmiany swojej postaci. Czyniła to zmieniając się od człowieka do zwierzęcia, nawet tego najbardziej potężnego i groźnego. Mogła też ona pojawiać się zarówno jako urodziwa i młoda dziewczyna lub jako bezzębna starucha z haczykowatym nosem. Niekiedy przyjmowała postać „Praczki u Brodu”, czyli mitycznej zjawy, zwiastującej czyjąś śmierć.

W irlandzkich opowieściach pojawia się też ona jako rozjuszona szara wilczyca. Często mężczyznom i to podchmielonym zjawiała się jako węgorz, płynąca z ich głowy krew oraz jako bezroga krowa.

Czary jej orężem

Morrigan jako bogini wojny, posiadała swój największy oręż jakim były czary. Potrafiła ona dla przykładu porazić nimi wroga niczym piorunem w czasie burzy. Na wroga umiała też zesłać ogromne przerażenie lub magiczny ogień. Jej śmiech a przy okazji nawet krzyk, miał również budzić wszechpotężną grozę. Morrigan posiadała też umiejętności wieszcze.

Okrakiem nad rzeką

W czasie bitwy z Fomorianami, królowa Morrigan wspomogła boga Dagdę, po tym jak połączył się z nią nad rzeką. Morrigan stała wówczas w szerokim rozkroku, mając nogi po obu brzegach wody i robiła pranie. W takiej właśnie pozycji zobaczył ją irlandzki bóg Dagada, no i oczywiście szybko połączył się z nią, korzystając z takiej okazji. Morrigan obiecała mu zesłać na ziemię świetnego przywódcę wojowniczego ludu jakim był Fomorian, odbierający odwagę wojownikom wrogiej armii, a jednocześnie zsyłał on na nich nieprzejednany strach. Zdradziła mu także miejsce położenia zasadzonego opodal wojska, przeciwników boga Dagdy. Potrafiła również przepowiedzieć panowanie Tuatha de Danaan i rychły ich koniec.

Pomoc podczas bitew

Morrigan pomagała też i Cu Chulainnowi podczas wszystkich prowadzonych przez niego bitew, a szczególnie w trakcie jego walki skierowanej przeciwko wojskom królowej Connachty. Wówczas Morrigan ukazała mu się pod postacią przepięknej dziewczyny. Wódz wojsk królowej Connachty, niejaki Cu Chuliann, na swoje nieszczęście wzgardził boginią Morrigan. Rozzłoszczona wówczas bogini, walczyła z nim przybierając trzy różne postacie. Najpierw walczyła jako węgorz, owijając się wokół jego nóg i tym samym utrudniając mu walkę. Raniona przez niego mieczem zamieniła się szybko w drapieżnego wilka, któremu bohater wyłupał jedno oko. Następnie przybrała postać bezrogiej krowy. Ale już w tym przypadku Cu Chuliann przetrącił jej nogę. Ranny bohater ujrzał w końcu Królową Morrigan jako jednooką staruchę, prowadzącą czerwoną, utykającą na przednią nogę krowę, która posiadała aż trzy wymiona.

POLECAMY:  Lugh „Lamhfhada” – „Długoręki” król Irlandii

Morrigan była postacią raczej pozytywną w mitologii irlandzkiej. Ponieważ gdy tylko kogoś skrzywdziła, zaraz szybko starała się mu pomóc uzdrawiając go lub nawet przywracając ze świata zmarłych.

Ewa Michałowska- Walkiewicz

FOTO: Ilustracja autorstwa Stephena Reida, The Boys’ Cuchulainn, Eleanor Hul 1904, na której Macha przeklina mężczyzn w Ulsterze, sv.wikipedia.org, domena publiczna