Założony w 1956 r. konkurs piosenki Eurowizji ewoluował przez lata, stając się jednym z najpopularniejszych i najczęściej oglądanych corocznych wydarzeń w całej Europie. Pierwotnie powstał, aby zaprezentować różnorodność stylów muzycznych i talentów wśród narodów europejskich. W ciągu prawie siedemdziesięciu lat historii konkursu zwyciężyły piosenki reprezentujące 27 krajów.
Krajami z największą liczbą zwycięstw są Irlandia i Szwecja, które mają na swoim koncie po siedem zwycięstw, ostatnie zwycięstwo Irlandii miało miejsce w 1996 r. Jednak to pierwsze zwycięstwo Irlandii w Eurowizji w 1970 r. wywołało wybuch dumy narodowej, ale także pewne kontrowersje, ponieważ wykonawca nie urodził się w Republice Irlandii.
Aby wziąć udział w konkursie Eurowizji, wykonawca lub grupa muzyczna z danego kraju musi zostać nominowana przez publicznego nadawcę telewizyjnego, zazwyczaj po wygraniu krajowego konkursu w swoim kraju. W 1970 r. Irlandia zgłosiła do konkursu piosenkę „All Kinds of Everything” w wykonaniu 19-letniej Rosemary Brown, której pseudonim sceniczny brzmiał „Dana”.
1.03.1970 r. utwór „All Kinds of Everything” wygrał 6. coroczny krajowy konkurs piosenki w Irlandii, który pierwotnie miał się odbyć 8.02., ale został przełożony z powodu strajku techników w Radio Telefís Éireann (RTÉ). Termin zgłaszania utworów do konkursu Eurowizji 1970 upływał 23.02., ale RTÉ otrzymało dodatkowe trzy tygodnie.
Finał konkursu Eurowizji w 1970 r. odbył się w Amsterdamie w Holandii w sobotę 21.03., a wzięło w nim udział tylko 12 krajów, ponieważ konkurs w tamtym roku został zbojkotowany przez Finlandię, Norwegię, Portugalię i Szwecję, które były niezadowolone z przebiegu konkursu w 1969 r. w Madrycie, gdzie każdy z dziesięciu członków jury w każdym kraju uczestniczącym oddawał jeden głos na swoją ulubioną piosenkę, co spowodowało czterokrotny remis na pierwszym miejscu, a wykonawcy reprezentujący Francję, Holandię, Hiszpanię i Wielką Brytanię podzielili się pierwszą nagrodą.
Jednak w 1970 r. Irlandia okazała się niekwestionowanym zwycięzcą. W noc finału, siedząc na stołku i ubrana w odważną haftowaną białą mini sukienkę, Dana wykonała na żywo utwór „All Kinds of Everything” (jako ostatnia z dwunastu uczestników występujących tego wieczoru) przed ok. 200 mln widzów przed telewizorami. Po podliczeniu głosów ogłoszono ją zwycięzcą z 32 punktami, pokonując faworytkę, Mary Hopkin z Wielkiej Brytanii, która otrzymała 26 punktów. Katja Ebstein z Niemiec zajęła trzecie miejsce z łączną liczbą 12 punktów.
„All Kinds of Everything” to tęskna, romantyczna ballada, skomponowana przez dwóch amatorskich autorów piosenek – Derry’ego Lindsaya i Jackie’ego Smitha, którzy w tamtym czasie pracowali jako drukarze w jednej z dublińskich gazet.
Nagranie tej piosenki przez Danę, które ukazało się 14.03., tydzień przed finałem Eurowizji, przez dziewięć tygodni zajmowało pierwsze miejsce na irlandzkiej liście przebojów muzyki pop. Pod koniec kwietnia przez dwa tygodnie utrzymywało się również na szczycie brytyjskiej listy singli, odniosło sukces w wielu krajach europejskich, a także w Australii i Nowej Zelandii, i ostatecznie sprzedało się w ponad 2 mln egzemplarzy na całym świecie.
Piosenka została później nagrana przez Sinead O’Connor i Terry’ego Halla na potrzeby składanki z 1998 r. „A Song for Eurotrash”, zawierającego covery piosenek w wykonaniu różnych muzyków. Wielu uważa ją za najlepszy cover tej piosenki, jaki kiedykolwiek nagrano, chociaż nie stała się ona wielkim hitem, pomimo wspaniałych wykonań wokalnych O’Connor i Halla.
Nic dziwnego, że pierwsze zwycięstwo Irlandii w konkursie Eurowizji spotkało się z dużym zainteresowaniem mediów, zwłaszcza RTÉ, której Konkurs Piosenki Narodowej umożliwił Danie udział w Eurowizji. Jednak zwycięstwo Dany wywołało również pewne kontrowersje, gdy okazało się, że reprezentantka nie urodziła się w Republice Irlandii, ale w Londynie (30.08.1950 r.) jako jedno z siedmiorga dzieci rodziców pochodzących z Derry (Londonderry) w Irlandii Północnej, którzy wyemigrowali do Wielkiej Brytanii.
Kiedy Dana miała pięć lat, rodzina wróciła do Derry, a w wieku sześciu lat wygrała swój pierwszy konkurs talentów. Inne dzieci z jej społeczności nadały jej przydomek „Dana” (z irlandzkiego „śmiała” lub „psotna”), ponieważ często ćwiczyła i demonstrowała ruchy judo. Później uczęszczała do Thornhill College, katolickiej szkoły dla dziewcząt w Derry.
Tuż przed ukończeniem 16 lat, z pomocą nauczyciela i promotora muzycznego Tony’ego Johnstona, Dana podpisała kontrakt z Rex Records, wytwórnią zależną Decca Records. Jeszcze jako uczennica zyskała popularność jako artystka występująca w weekendy w różnych klubach kabaretowych i folkowych w Dublinie, a w 1968 r. została okrzyknięta „królową kabaretu” w zamku Clontarf. Zgodnie z sugestią sekretarza Rex Records, Phila Mittona, wzięła udział w przesłuchaniach do Irish National Song Contest, które odbyły się w lutym 1969 roku, gdzie zajęła drugie miejsce.
Z powodu wybuchu w tym samym roku długotrwałego konfliktu cywilnego i religijnego w Irlandii Północnej, znanego jako „Kłopoty” w 1970 r. fakt, że młoda kobieta, która nie urodziła się ani nie dorastała w Republice Irlandii, reprezentowała Irlandię w międzynarodowym konkursie takim jak Eurowizja, wywołało oburzenie. Ostatecznie jednak fakty te nie miały znaczącego wpływu na dalszą karierę muzyczną Dany, która w latach 70. nagrała kilka albumów dla wielu wytwórni płytowych w różnych gatunkach muzycznych, w tym celtyckim, folkowym i popowym, oraz często występowała w programach telewizyjnych w Irlandii i Wielkiej Brytanii, w tym w popularnym programie BBC „Top of the Pops”. Była również gospodynią dwóch programów telewizyjnych BBC: „A Day with Dana”, który był emitowany przez jeden sezon w 1974 r. oraz „Wake Up Sunday”, który zadebiutował w 1979 r. i był emitowany przez cztery sezony.
W 1978 r. poślubiła Damiena Scallona, z którym miała czworo dzieci.
Nowy etap w jej karierze rozpoczął się po wizycie papieża Jana Pawła II w Irlandii we wrześniu 1979 r., która zainspirowała ją do napisania wraz z mężem piosenki o tematyce religijnej „Totus Tuus”, która w styczniu 1980 r. znalazła się na szczycie irlandzkich list przebojów.
W latach 80. i 90. Dana nadal nagrywała muzykę i występowała. Po wielu latach spędzonych w Stanach Zjednoczonych, w 1997 r. Dana startowała jako niezależna kandydatka w wyborach prezydenckich w Irlandii, które odbyły się 31.11., uzyskując 175 458 głosów „pierwszego wyboru” (13,8 proc.), zajmując trzecie miejsce. Ostatecznie zwyciężyła kandydatka partii Fianna Fáil, Mary McAleese.
W 1999 r. Dana została wybrana na posłankę do Parlamentu Europejskiego, reprezentując okręg wyborczy Connacht–Ulster, i pełniła tę funkcję do 2004 r. Od tego czasu nadal pojawia się sporadycznie w telewizji i nagrywa muzykę.
Jeśli chodzi o pozostałe występy Irlandii w konkursie Eurowizji, to dopiero dziesięć lat po zwycięstwie Dany kraj ten ponownie odniósł sukces w konkursie. W 1980 r. Johnny Logan zdobył pierwszą nagrodę za wykonanie piosenki „What’s Another Year?” napisanej przez Shaya Healy’ego. Logan ponownie zdobył główną nagrodę w 1987 r. za piosenkę „Hold Me Now”, którą napisał sam.
Lata 90. były łaskawe dla irlandzkich wykonawców w konkursie Eurowizji, a kraj ten ponownie zwyciężył w 1992 r. dzięki występowi Lindy Martin z piosenką „Why Me?”, również napisaną przez Johnny’ego Logana.
W 1993 r. Niamh Kavanagh wygrała dla Irlandii, wykonując utwór „In Your Eyes” napisany przez Jimmy’ego Walsha.
W 1994 r. Irlandia ponownie zwyciężyła dzięki wykonaniu utworu „Rock‘n’ Roll Kids” autorstwa Brendana Grahama przez Paula Harringtona i Charliego McGettigana.
Ostatnie zwycięstwo Irlandii miało miejsce w 1996 r. dzięki wykonaniu przez Eimear Quinn kolejnej piosenki Brendana Grahama, „The Voice”.
Oglądając filmy z występami zwycięzców na przestrzeni lat, wyraźnie widać, jak bardzo zmieniła się muzyka pop, a także jak bardzo wzrosła popularność performatywnych występów z wykorzystaniem skomplikowanego oświetlenia, efektów specjalnych i choreografii tanecznej, które uzupełniają występy wokalistów. Bez wątpienia dawne czasy, kiedy solista siedział na stołku lub stał samotnie na scenie, aby wykonać piosenkę, dawno minęły – przynajmniej, jeśli chodzi o występy w konkursie Eurowizji.
Tymczasem najnowszym utworem Irlandii w 69. edycji konkursu, który odbył się w zeszłym miesiącu w Bazylei w Szwajcarii, była piosenka „Laika Party” w wykonaniu urodzonej w Norwegii piosenkarki EMMY (Emmy Kristine Guttulsrud Kristiansen). Utwór opowiada o rosyjskiej suczce o imieniu Łajka, która jako pierwsze zwierzę okrążyła Ziemię w statku kosmicznym wystrzelonym przez Związek Radziecki w listopadzie 1957 r.
Piosenka (napisana wspólnie przez Kristiansen, Erlenda Guttulsruda Kristiansena, Henrika Østlunda, Larissę Tormey i Trulsa Mariusa Aarra) zwyciężyła w konkursie RTÉ Eurosong 2025, którego celem było wyłonienie irlandzkiego uczestnika tegorocznego konkursu Eurowizji. Niestety, utwór nie zdołał wywrzeć wystarczającego wrażenia na jurorach Eurowizji i widzach, aby zakwalifikować się do finału konkursu, który w tym roku wygrała Austria.
Tymczasem, jeśli chcesz obejrzeć poprzednie występy Irlandii, które zdobyły pierwszą nagrodę (a także te mniej udane), możesz je znaleźć na YouTube.
RB
FOTO 1: Dana występującą podczas Eurowizji, 21 marca 1970 r., Wikipedia, Eric Koch, domena publiczna CC0
FOTO 2: Ulotka wyborcza Dany Rosemary Scallon z 1997 r. w wyborów prezydenckich
