Bannock – Celtycki chleb prosto z paleniska

Bannock, jak wiemy, jest to słowo pochodzenia celtyckiego. Oznacza ono po prostu rodzaj pieczywa-chleba, które zwyczajowo nazywa się chlebem zwykłym lub chlebkiem „prostym”. Chleb ten wyrabiany był na tak zwanym pełnym zakwasie i raczej nie podawano go do zjedzenia dzieciom i osobom starszym. Natomiast mężczyźni uwielbiali go spożywać zarówno do potraw mięsnych, jak i z zsiadłym mlekiem.

Kobiety wolały jeść go z serem

Kobiety celtyckie również zachwycały się smakiem Bannocka. Uwielbiały go spożywać z różnego rodzaju serami. Najczęściej wyrabianymi celtyckimi serami były sery owcze oraz sery wytworzone z mleka owczego i krowiego. Sery kozie, podawane były raczej na gorąco. Podobno właśnie Celtowie, po raz pierwszy spożywali „ser grillowany”, rzecz jasna owczy. Bo właśnie ten rodzaj sera, jadano na gorąco prosto z ogniska.

Jak początkowo wyglądał Bannock

Pierwotnie chlebki Bannocki były po prostu okrągłymi, a w dodatku płaskimi plackami, wypiekanymi z mąki owsianej lub jęczmiennej. Pieczone były na kamieniu umieszczanym w ognisku. Gdy nie posiadano takowego kamienia, placki te do pieczenia układano na metalowej blasze lub patelni i umieszczano je pośrodku ogniska. Chleba tego nie krojono, a każdy kęs wkładany do ust po prostu odrywano z całości.

Na początku XIX wieku

W Szkocji, rzadziej na Szmaragdowej Wyspie, jeszcze w XIX stuleciu chlebek Bannock był wypiekany bezpośrednio w ogniu na dużym, okrągłym i płaskim kawałku piaskowca. Jadano go do mięsa przeważnie, gdy był jeszcze gorący, zaś do serów, musiał być on należycie wystygnięty.

Współcześnie wypiekane chlebki

Współcześnie chlebki Bannocki, wypiekane są z użyciem bardzo różnych rodzajów mąk. Stosuje się też do tego rodzaju zaczynionego ciasta, przeróżne dodatki spulchniające i smakowe. W wersji tradycyjnej, Celtowie chleb Bannock robili z samej mąki i wody. Ale dodawano do zaczynu szczyptę soli do smaku, a z czasem dodawali też oni różne bardzo aromatyczne zioła.

Spulchniające grzybki

Do spulchnienia ciasta na chleb Bannock, Celtowie dodawali pewnego rodzaju grzybków, które być może dzisiaj znane by były pod nazwą drożdże. Z innych znanych Celtom dodatków dodawanych do wyrobu chleba, występuje też mleko, tłuszcz, a nawet suszone owoce. Podobno pierwsze chleby pszenne, które wypiekali Celtowie były z dodatkiem ziaren i cynamonu.

Z mąki owsianej

Dzisiaj chlebek Bannock, mieszkańcy Irlandii pieką również na paleniskach, a jest on zaczyniony z grubo zmielonej mąki owsianej, na zakwasie mleka zsiadłego z dodatkiem jedynie soli kuchennej. Ogień, na którym Celtowie piekli chlebek Bannock, nosił nazwę świętego. Ponieważ przyczyniał się on do wykarmienia rodziny.

Zamietli okruchy

Często też zaraz po spożyciu chlebka Bannock, Celtowie zamiatali okruszki pozostawione po nim, zanosząc je następnie do kurnika, karmiąc nimi drób. Podobno po tych okruszkach, zarówno kury jak i hodowane przez Celtów gęsi, były bardzo dorodne i chętnie znosiły one jaja.

Redakcja Naszej Gazety niestety nie ustaliła, dlaczego chlebka Bannock nie spożywano na weselach. Może dlatego, że był on zwykłym chlebkiem, do spożywania go podczas zwykłego roboczego dnia.

Ewa Michałowska- Walkiewicz

FOTO: Bannock, Carl Steinbeißer, Wikimedia, domena publiczna C.C 3.0