Áine to irlandzka bogini miłości. Ale jest ona też uważana za boginię lata, dostatku i suwerenności. Wiąże się ją z obchodami Midsommar, czyli ze świętem znanym nam, Polakom jako Sobótka. Przedstawiana jest też ona niejednokrotnie jako ruda klacz.
Pochodzenie
Jest ona córką Egobaila, siostrą Aillen i Fennen. Ojciec jej był bogiem siewu. Wymieniana jest też ona jako praprzodkini wielu irlandzkich arystokratycznych rodzin. Jako bogini miłości i płodności, Áine sprawuje władzę nad plonami zbieranymi z pola i nad wszystkimi zwierzętami. Niejednokrotnie jest ona związana z rolnictwem i zbieractwem leśnym.
Jej imieniem nazwane są wzgórza
Áine jest bardzo mocno powiązana z hrabstwem Limerick. Wzgórze KnockÁiney właśnie w Limerick, jak nietrudno się domyśleć, nazwane jest jej imieniem. Cnoc Áine tłumaczy się je dokładnie jako „Wzgórze Áine”. Wzgórze to, jak wiemy, było miejscem pradawnych obrzędów celtyckich i wczesno irlandzkich, odprawianych na jej cześć. Takie największe ze wspomnianych obrzędów kultywowanych na cześć Áine, miały miejsce w 1879 roku. Wówczas to rozpalono 1879 małych ognisk na znak, że w tym właśnie roku, wszyscy mieszkańcy Szmaragdowej Wyspy uwielbiają swoją boginię.
Áine jest również związana z takimi miejscowowściami jak Toberanna w harbstwie Tyrone, Dunany w hrabstwie Louth, Lissan w hrabstwie Londonderry, Cnoc Áine znajdujące się opodal Teelin oraz Donegal.
Dawne opowieści
W pradawnych opowieściach Áine jest związana z królem Ailill Aulomem, który tylko w połowie uważany jest jako mityczny król Munsteru. Po wielu wspólnie spędzonych dniach, irlandzka bogini Áine nie chciała z nim żadnego głębszego zbliżenia, zatem wspomniany król, urzeczony jej pięknem dopuścił się gwałtu na jej osobie, co zakończyło się odgryzieniem mu ucha przez Áine. Drugie imię tego króla brzmiące Aulom tłumaczy się po prostu jako „Nagie Ucho” (Olomm).
Według staroirlandzkiego prawa, tylko „nieskalana” osoba może rządzić państwem. Zatem okaleczony przez Áine Ailill, stał się w ten sposób niezdolnym do bycia królem. Jak zatem widzimy, w świecie mitów każda kobieta może zarówno przyznać, jak i odebrać mężczyźnie prawo do rządzenia, poprzez na przykład odgryzienie mu ucha. Potomkowie Auloma, czyli Eoganachta boginię Áine podają za swoją przodkinię.
Gearóid FitzGerald
W różnych innych legendach staroirlandzkich, Áine jest żoną Gerarda FitzGeralda. Był on, jak powiadają nam to zapiski historyczne, trzecim hrabim Desmond. Był on też bardzo często nazywany Iarl Gearoid. On to, zamiast zawrzeć małżeństwo oczywiście za zgodą boginki Áine, postanawia także ją zgwałcić. Jest to w tym przypadku rzecz jasna pewnego rodzaju zemsta z jego strony za to, co uczyniła ona Ailillowi. Bogini nie pozostaje mu dłużna, zatem bardzo szybko zmieniła go w gęś. Podobno po pewnym czasie, gdy gęś ta bardzo często nawiedzała boginię, ta szybko zabiła ją strzelając do niej trafnie z łuku.
Ród FitzGeraldów i w tym przypadku twierdzi, że jest spokrewniony z Áine. Nie wiadomo czy jest to prawda, ponieważ ród ten ma raczej normańskie korzenie i mówi się na nich Níos Gaelaí ná na Gaeil féin.
Inna wersja wydarzeń
W innej wersji historii bogini Áine czytamy, że ta zostaje zgwałcona przez ojca Geralda, wielkiego rabiego Desmond. Był on nią zauroczony, widząc ją gdy ta, czesała sobie włosy po kąpieli w pobliskiej rzece. Hrabia zabrał w posiadanie jej płaszcz, który jest jedynym sposobem na sprawowanie nad boginią kontroli i w niedługim czasie dopuszcza się gwałtu na niej, a FitzGerald jest owocem tego związku. Dziecko to od najmłodszych lat wykazuje ponadnaturalne magiczne zdolności. Dla przykładu ma on zdolność do radykalnej zmiany rozmiaru swojego ciała. Kurczy się on, aby wskoczyć do butelki, a także zamienia się szybko w gęś.
Dziedzictwo
Po śmierci ojca Geralda, bogini Áine i Gerald dziedziczą jego ziemię. Áine zaczarowuje zbocze wzgórza Cnoc Áine, co jest przyczyną tego, że w ciągu jednej nocy cudownie wyrasta tam groch. W niektórych wersjach tej dziwnej legendy jest mowa, że Gerald jest królem Sídhfir, przywiązanym do słupa w Loch Guirr. Zatem zgodnie ze słowami przepowiedni, pewnego dnia otrzyma on wolność jadąc na czarnym rumaku. Tym razem weźmie on udział w walce podczas ostatecznej wojny z wszelakim złem rozlanym na ziemi irlandzkiej.
Manannán mac Lir
W jeszcze innych wersjach wspomnianej legendy, Áine jest żoną boga morza Manannana mac Lira, z którym ma siedem córek.
Na jej cześć
Na jej cześć odbywa się w Irlandii święto przypadające w okolicy letniego przesilenia, czyli ok. 21 czerwca. W hrabstwie Limerick jest bogini ta wspominana jako Królowa Wróżek. Zaś w wigilię świętego Jana Chrzciciela, panowie zbierają się na wzgórzu Cnoc Áine, tam gdzie według legendy mieszkała na bogini. Zapalają oni wówczas „clíary” czyli innymi słowy pęczki słomy i siana przywiązane do wysokich tyczek. Są one następnie niesione w procesji na szczyt tego wzgórza, by uprosić tym sposobem Áine, aby obdarzyła wszystkich uczestników tego święta miłości do tej jedynej osoby na świecie. Następnie mężczyźni biegają z tymi clíarami przez własne pola pomiędzy pasącym się tam bydłem, aby przynieść szczęście na resztę roku.
Mówi się też o Áine, że jest „kobietą o najpiękniejszym sercu”, jaka kiedykolwiek żyła na świecie i w boskim panteonie Zielonej Wyspy. Jest też ona zwyczajowo nazywana „Królową łąk i wzgórz”.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
FOTO: Tomás O’Maoldomhnaigh – praca własna, Wikipedia, domena publiczna CC BY-SA 3.0
