Między oczekiwaniami a ostrożnością – budżet, który nie zaskakuje, ale też nie rozczarowuje
7 października minister finansów Paschal Donohoe oraz minister wydatków publicznych Jack Chambers przedstawili Budżet rządu Irlandii na rok 2026. W porównaniu z wcześniejszymi budżetami z ostatnich lat, ogłoszenie przebiegło bez większych emocji czy niespodzianek, a dyskusje po jego publikacji często koncentrowały się równie mocno na tym, czego w Budżecie zabrakło, jak i na tym, co się w nim znalazło.
Ogólnie rzecz biorąc, ogłoszony budżet nie zawierał szokujących podwyżek podatków ani nadzwyczajnych ogłoszeń dotyczących wydatków. Pozytywnym aspektem jest brak znaczących podwyżek składek PRSI dla pracowników, a także niewielkie podwyżki świadczeń socjalnych i emerytur państwowych.
Nie wprowadzono zmian w głównych progach podatku dochodowego – rząd zdecydował się pozostawić niezmienione progi stawki standardowej i wyższej na rok 2026.
Dobrą wiadomością dla pracowników o niskich dochodach jest wzrost płacy minimalnej o 0,65 euro – do poziomu 14,15 euro za godzinę od 1 stycznia 2026 r. (obecnie 13,50 euro dla osób powyżej 20 r.ż.), co oznacza wzrost o 4,8 procent.
Sektor gastronomiczny również otrzymał pozytywną wiadomość – rząd zgodził się ponownie obniżyć stawkę VAT dla restauracji, kawiarni i delikatesów z obecnych 13,5 do 9 proc. od 1 lipca 2026 roku. Niemniej jednak, mało prawdopodobne, by obniżka miała wpływ na ceny płacone przez konsumentów w pubach i restauracjach.
Większość tygodniowych świadczeń socjalnych wzrośnie o 10 euro tygodniowo od stycznia 2026 roku, w tym emerytura państwowa, zasiłek dla osób niepełnosprawnych, zasiłek dla opiekunów oraz świadczenie dla samotnych rodziców (State Pension, Disability Allowance, Carer’s Allowance, One‑Parent Family Payment).
Stawki osobiste zasiłku dla bezrobotnych i zasiłku dla osób niepełnosprawnych (Jobseeker’s Allowance i Disability Allowance) wzrosną dla wielu beneficjentów do 254 euro tygodniowo.
Państwowa emerytura nieskładkowa (Non‑contributory State Pension) wzrośnie do 288 euro tygodniowo dla osób w wieku 66-79 lat oraz do 298 euro tygodniowo dla osób powyżej 80 r. życia.
Zasiłek na dziecko (Child Support Payment) przeznaczony dla rodzin o niższych dochodach wypłacany oprócz uniwersalnego świadczenia na dziecko (Child Benefit) wzrośnie o 8 euro tygodniowo dla dzieci poniżej 12 r.ż. (do 58 euro) oraz o 16 euro tygodniowo dla dzieci w wieku 12 lat i starszych (do 78 euro). Wyprawka szkolna – zasiłek na odzież i obuwie szkolne (Back to School Clothing and Footwear Allowance) zostanie rozszerzony na dzieci w wieku dwóch i trzech lat, w wysokości 160 euro.
Wsparcie dla opiekunów również zostało wzmocnione. Limit dochodu zwolnionego z uwzględnienia przy zasiłku dla opiekunów (Carer’s Allowance) wzrośnie o 375 euro – do 1000 euro dla osoby samotnej oraz o 750 euro – do 2000 euro dla pary od 1 lipca 2026 roku.
Progi dochodowe dla świadczenia Working Family Payment wzrosną o 60 euro tygodniowo dla wszystkich rodzin. Rodziny otrzymujące to świadczenie będą również kwalifikować się do otrzymania dodatku na opał (Fuel Allowance).
Fuel Allowance wzrośnie o 5 euro – do 38 euro tygodniowo od stycznia 2026 r., a świadczenie będzie wypłacane w sezonie zimowym.
Dodatkowo, ok. 1,5 mln długoterminowych beneficjentów świadczeń socjalnych otrzyma premię świąteczną (Christmas Bonus), jak zwykle w postaci 100-proc. stawki otrzymywanego świadczenia.
W innych obszarach, całkowity budżet państwa na ochronę zdrowia wzrośnie o 1,5 mld euro (wzrost o 6,5 proc.), a program darmowej antykoncepcji dla kobiet w wieku od 17 do 30 lat będzie nadal kontynuowany.
W zakresie mieszkalnictwa przewidziano obniżkę VAT dla deweloperów budujących nowe mieszkania. Utrzymany zostanie kredyt podatkowy z tytułu wynajmu (Rent Tax Credit), w wysokości 1000 euro dla osoby samotnej i 2000 euro dla pary.
Program rządowy „Help-to-Buy” również zostanie utrzymany, ale jego limit nie przekroczy obecnego pułapu 30 tys. euro.
W dziedzinie edukacji przewidziano środki na zatrudnienie ok. 860 dodatkowych nauczycieli nauczania specjalnego oraz 1700 nowych asystentów ds. specjalnych potrzeb.
Jeśli chodzi o infrastrukturę, inwestycje rządowe w transport publiczny pozostaną na tym samym poziomie – 940 mln euro rocznie.
Rząd ogłosił również przeznaczenie 2 mld euro na budowę dublińskiego metra (projekt MetroLink).
Budżet 2026 przewiduje również środki na rekrutację dodatkowych 1000 kadetów Gardaí, a finansowanie Departamentu Obrony wzrośnie znacząco – o 11 procent.
Jak co roku, Budżet 2026 przewiduje podwyżkę akcyzy na wyroby tytoniowe i alkoholowe. Stawki akcyzy na papierosy i inne wyroby tytoniowe – już jedne z najwyższych na świecie – zostały ponownie podniesione, a cena paczki 20 papierosów wzrosła o 50 centów, ze skutkiem natychmiastowym. Akcyza na napoje alkoholowe również została podniesiona, głównie w przypadku produktów o wyższej zawartości alkoholu – również ze skutkiem natychmiastowym.
Jak można się było spodziewać, ministrowie rządu określili Budżet jako zrównoważoną odpowiedź na aktualne warunki gospodarcze i konkurencyjne potrzeby, wspierającą gospodarstwa o niskich dochodach, inwestującą w usługi publiczne i zachowującą ostrożność fiskalną.
Z kolei partie opozycyjne skrytykowały pakiet za brak ulgi podatkowej dla większości pracowników i argumentowały, że potrzebne są bardziej zdecydowane działania, by złagodzić rosnące koszty życia, szczególnie dla gospodarstw o niższych dochodach.
Ogólna reakcja komentatorów była umiarkowana – bez większego entuzjazmu, ale też bez rozczarowania. Większość uznała, że choć ogłoszony przyszłoroczny Budżet nie wzbudza ekscytacji, to mógł być znacznie gorszy.
