Sanochia, czyli po prostu Sanok, to polskie miasto powiatowe znajdujące się w województwie podkarpackim. Leży ono w Kotlinie Sanockiej a precyzyjnie rzecz ujmując w Dolinie Sanu. Miasto to słynie między innymi z tego, że sztukę garncarską rozpowszechnili tu Celtowie.
Mieszkali tu Wiślanie
Początkowo zamieszkiwała to miejsce ludność zachodniosłowiańskich i nadwiślańskich plemion słowiańskich, którzy nosili miano Wiślan. Oni zaznaczyli się tutaj jako świetni gospodarze i rolnicy. Miasto Sanok leży na pograniczu szlaku handlowego, który wiódł z Rusi poprzez Przemyśl aż na Węgry. Dzięki temu szlakowi, miasto Sanok bardzo szybko sie rozwijało pod względem ekonomicznym. Fakt ten ściągnął tu Celtów.
Celtyckie miasto
Sanok jak to podawano w dawnych zapiskach historycznych, był też miastem celtyckim. A było to w sensie takim, że Celtowie go zamieszkiwali i świetnie uskuteczniali handel różnymi towarami. W samym mieście jak też i w okolicach Sanoka, a zwłaszcza na wzgórzu Horodyszcze, które zwyczajowo nazywane jest „Fajką”, archeolodzy odkryli ślady osadnictwa celtyckiego.
Wzgórze „Fajka” posiada też i drugą nazwę, czyli jest to po prostu „Wzgórze kapłańskie”. A to dlatego, że Druidzi celtyccy, właśnie na niem odprawiali swoje obrzędy i magiczne rytuały. Tutaj też znaleziono ślady osadnictwa celtyckiego. Jako ciekawostkę należy wiedzieć, iż tutaj właśnie na tych ziemiach odnaleziono najstarszy celtycki stater oraz szklane bransolety, które uwielbiały nosić kobiety celtyckie.
Celtowie zamieszkiwali sanockie tereny w okresie lateńskim. Ich obecność tutaj jest ściśle powiązana z wydobyciem soli z bogatych złóż solankowych, znajdujących się w Górach Słonnych.
Jak ustaliły to badania
Badania archeologiczne wskazują na obecność Celtów w Sanoku, którzy wywodzili się z plemienia o nazwie Anartfracti. Dali oni początek bardziej spolszczonej nazwie, czyli Anartów.
Anartowie, czyli inaczej mówiąc Celtowie „Anari”, to plemię zamieszkujące według Ptolemeusza ziemię północnej Rumunii. Podobno względy handlowe sparwily, że zamieszkały też ludy te ziemię sanocką.
Celtowie handlowali solą
Celtowie byli zainteresowani bardzo obszarem Sanoka, ponieważ jak to już zostało wcześniej wspomniane znajdowały się tutaj bardzo bogate złoża solankowe, które miały duże znaczenie gospodarcze i właśnie handlowe.
Przywilej lokacyjny
W chwili wydania przywileju lokacyjnego dla Sanoka, co miało miejsce w roku 1339 do miasta tego napływali różni ludzie, Polacy, Rusini, Węgrzy i Niemcy. Z czasem do Sanoka dotarli też i Czesi. Zmniejszyła się wówczas liczebność osad celtyckich.
Co na to prehistoria
Ziemia sanocka była terenem zasiedlonym przez dawnego człowieka, który doskonale pamiętał czasy neolitu co miało miejsce w latach 4500-1700 p.n.e. Fakt ten jest potwierdzony szeregiem znalezisk, do których należą na przykład stare misy, amfory, a także brązowe czekany, które rzecz jasna były wyrobami celtyckimi. Te ostatnie należą do tak zwanej kultury zarszyńskiej.
Odnaleziono też tutaj ślady kultury przeworskiej, które tym razem datowane są na II wiek p.n.e. do której należeli też mieszkańcy osad celtyckich.
Stare garnki gliniane odnalezione w tym miejscu świadczą też, że bytowali właśnie tutaj przed wiekami Celtowie. I to oni sztukę garncarską opracowali w Sanoku do perfekcji.
Jedenastowieczny „ośrodek”
Od końca XI wieku, funkcjonował w tym miejscu podrzędny „ośrodek”, czyli coś mającego charakter mniejszego grodu, który był umocniony pojedynczym wałem, obejmującym małe obiekty gospodarcze i cmentarz z tak zwanymi prostymi pochówkami ziemnymi.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
