Irlandzki kardynał przejął zarządzanie Stolicą Apostolską do czasu wyboru nowego papieża
W poniedziałek wielkanocny 21 kwietnia 2025 r. w wieku 88 lat w Domu Świętej Marty w Watykanie zmarł papież Franciszek.
Franciszek był jezuitą, Argentyńczykiem i był pierwszym papieżem pochodzącym z Ameryki Południowej. Jego pontyfikat trwał od 2013 roku.
Był okresem znaczących reform i nowego podejścia do wielu kwestii w Kościele katolickim. Franciszek kładł ogromny nacisk na miłosierdzie jako centralny element wiary chrześcijańskiej. Ogłosił Rok Miłosierdzia (2015–2016), który miał na celu zachęcenie wiernych do sakramentu pokuty i pojednania.
Papież podjął działania mające na celu reformę Kurii Rzymskiej, w tym większą przejrzystość finansową oraz uproszczenie struktur administracyjnych.
W trosce o ekologię i środowisko apelował o „nawrócenie ekologiczne” i globalną solidarność w walce z kryzysem klimatycznym. Encyklika „Laudato si’” (2015) była pierwszym dokumentem papieskim w całości poświęconym ochronie środowiska.
Papież promował ideę synodalności i dialogu, czyli wspólnego rozeznawania i podejmowania decyzji w Kościele. Organizował synody poświęcone rodzinie, młodzieży i Amazonii, które miały na celu włączenie różnych głosów w proces decyzyjny.
Franciszek często mówił o „Kościele wychodzącym na peryferie” – zarówno geograficzne, jak i egzystencjalne. Skupiał się na pomocy ubogim, migrantom i osobom marginalizowanym.
Papież zachęcał do odnowy misyjnej Kościoła i większego skupienia na głoszeniu Ewangelii.
Zmierzył się też z tematami, takimi jak nadużycia seksualne w Kościele, i podjął kroki w celu ochrony ofiar oraz zapobiegania takim sytuacjom w przyszłości.
Papież od dłuższego czasu zmagał się z problemami zdrowotnymi. Już w 2019 roku na wypadek jego śmierci do tymczasowego zarządzania Watykanem mianował irlandzkiego kardynała Kevina Farrella na Kamerlinga Świętego Kościoła Rzymskiego, urzędu piastowanego od XI wieku.
Kardynał Kevin Farrell, urodzony 2 września w Dublinie w 1947 roku, jako kamerling pełni obecnie kluczową role w okresie sede vacante, czyli po śmierci (lub rezygnacji) papieża, kiedy Stolica Apostolska pozostaje bez swojego najwyższego zwierzchnika.
Farrell jest uznawany za doświadczonego administratora i duszpasterza, który zdobył wykształcenie na uniwersytetach w Salamance, Rzymie i USA. W latach 2002–2007 pełnił funkcję biskupa pomocniczego archidiecezji waszyngtońskiej, a następnie został mianowany biskupem Dallas przez papieża Benedykta XVI. W 2016 roku papież Franciszek powołał go na prefekta nowo utworzonej Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia, a także mianował kardynałem. Jego nominacja na kamerlinga od 2019 r. jest ważna do czasu wyboru nowego papieża.
Kardynał Farell jako kamerling pełni swoje obowiązki głównie w okresie sede vacante. W tym czasie zarządza administracją Watykanu, gdyż inne funkcje urzędników papieskich zostają zawieszone do czasu wybrania nowego papieża. Do jego obowiązków należą, m.in.:
Zadania związane ze śmiercią papieża: oficjalnie stwierdza zgon papieża w obecności odpowiednich urzędników i sporządza dokument potwierdzający śmierć, niszczy pierścień papieski (Rybaka) i pieczęci papieskie oraz opieczętowuje apartamenty papieskie.
Tymczasowe zarządzanie: zarządza dobrami doczesnymi Stolicy Apostolskiej i podejmuje decyzje administracyjne do czasu wyboru nowego papieża.
Brak stałej władzy: w przeciwieństwie do sekretarza stanu czy prefektów dykasterii, kamerling nie ma stałej władzy w Kościele.
Przygotowanie konklawe: uczestniczy i nadzoruje przygotowanie Konklawe, czyli tajnego zgromadzenia kardynałów-elektorów, którzy wybierają na nowego papieża. Wspierany przez dziekana Kolegium Kardynalskiego, nadzoruje przygotowania, które obejmują przygotowania Kaplicy Sykstyńskiej, w której odbywa się głosowanie i Domu Świętej Marty, gdzie kardynałowie-elektorzy przebywają podczas konklawe.
Organizacja konklawe jest szczegółowo określona przez prawo kanoniczne, w tym konstytucję apostolską Universi Dominici Gregis. Zgodnie z prawem kanonicznym musi ono rozpocząć się najwcześniej 15 dni i najpóźniej 20 dni po śmierci papieża. W przypadku daty śmierci papieża Franciszka, konklawe odbędzie się między 5 a 10 maja.
W konklawe biorą udział kardynałowie poniżej 80. roku życia. Liczba elektorów nie może przekroczyć 120. Kardynałowie-elektorzy składają przysięgę zachowania tajemnicy, a następnie głosują na specjalnych kartach. Aby wybrać papieża, kandydat musi uzyskać większość dwóch trzecich głosów.
Po każdym głosowaniu karty są palone. Czarny dym oznacza brak wyboru, a biały dym sygnalizuje, że nowy papież został wybrany.
Nowo wybrany papież przyjmuje imię i zostaje ogłoszony światu słowami „Habemus Papam”. Formułę tę wygłasza kardynał protodiakon (najstarszy rangą kardynał z grupy kardynałów diakonów w Kolegium Kardynalskim) z balkonu Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie. BB
FOTO: facebook.com/Augustine Mario II
