Wypadki mogą zdarzyć się każdemu – w pracy, na drodze, w miejscu publicznym czy nawet w domu. Gdy dochodzi do urazu, naturalną reakcją jest chęć uzyskania rekompensaty za poniesione szkody. Jednak w Irlandii, podobnie jak w wielu innych krajach, obowiązują określone ramy czasowe, w których można dochodzić swoich praw. W tym artykule wyjaśniamy, jak długo po wypadku można złożyć roszczenie o odszkodowanie oraz jakie wyjątki od tej reguły mogą mieć zastosowanie.
radzi: Marcin Szulc z Rostra Solicitors
Podstawowy termin – dwa lata
Zgodnie z irlandzkim prawem, osoba poszkodowana ma dwa lata na złożenie roszczenia z tytułu obrażeń ciała. Termin ten liczony jest od:
- dnia wypadku lub
- dnia, w którym poszkodowany zorientował się (lub powinien był się zorientować), że doznał urazu w wyniku danego zdarzenia.
Ten okres to tzw. okres przedawnienia (ang. Statute of Limitations). Po jego upływie, roszczenie zazwyczaj nie może być już skutecznie dochodzone, nawet jeśli jest zasadne.
Wyjątki od reguły
Choć zasada dwóch lat jest ogólna, istnieją pewne wyjątki, które mogą wydłużyć ten termin:
1. Roszczenia małoletnich dzieci
W przypadku osób niepełnoletnich (poniżej 18 roku życia), okres przedawnienia nie zaczyna biec, dopóki dziecko nie ukończy 18 lat. Oznacza to, że dziecko ma czas na złożenie roszczenia do 20. roku życia. W praktyce jednak, roszczenia w imieniu dzieci często składane są przez rodziców lub opiekunów prawnych znacznie wcześniej.
Ponadto, zwlekanie ze złożeniem roszczenia może skończyć się odrzuceniem pozwu, mimo, że został złożony w terminie, jeśli strona pozwana będzie w stanie wykazać, że na skutek zwłoki nie może się skutecznie bronić. Z tego właśnie powodu, polecam serdecznie nie czekać i złożyć roszczenie w imieniu dziecka jak najszybciej.
2. Osoby z niepełnosprawnością umysłową
Jeśli osoba poszkodowana cierpi na zaburzenia psychiczne, które uniemożliwiają jej zrozumienie natury roszczenia, okres przedawnienia może zostać zawieszony do czasu, aż odzyska zdolność do podejmowania decyzji prawnych.
Tutaj przykładem mogą być roszczenia odszkodowawcze osób pokrzywdzonych przez instytucje, szkoły i zakłady kościoła katolickiego w Irlandii. Wielokrotnie sądy wydłużały termin na złożenie roszczenia. Niezbędny jest tutaj jednak bardzo dobry powód i opinia stosownego lekarza.
3. Urazy ujawnione później
W niektórych przypadkach uraz może nie być od razu oczywisty – np. w przypadku urazów wewnętrznych, chorób zawodowych czy urazów psychicznych. W takich sytuacjach termin dwóch lat liczony jest od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się lub powinien był się dowiedzieć o związku między urazem a wypadkiem.
Dotyczy to najczęściej urazów, które nie powstały jednorazowo, a są skutkiem miesięcy, a czasem lat pracy w nieodpowiednich warunkach. Tak zwane „urazy kumulatywne” powstają na skutek zbyt częstego wykonywania jakichś czynności, np. nawet jeśli obciążenie jest dopuszczalne, ale brak jest odpowiedniej przerwy czy rotacji obowiązków.
Procedura składania roszczenia
W Irlandii większość roszczeń z tytułu obrażeń ciała rozpoczyna się od złożenia wniosku do Rady ds. Rozwiązywania Szkód Osobowych (Injuries Board). Ów urząd dokonuje oceny roszczenia i proponuje kwotę odszkodowania. Jeśli obie strony ją zaakceptują, sprawa kończy się bez udziału sądu. W przeciwnym razie może trafić na drogę sądową.
Rada reklamuje się jako instytucja z prostą, miłą i przyjemną procedurą, ale są to tylko pozory: w rzeczywistości na kogoś bez wiedzy prawniczej czyha tam wiele pułapek.
Ważne jest, aby nie zwlekać z podjęciem działań, ponieważ samo przygotowanie dokumentacji, zebranie dowodów i uzyskanie opinii medycznych może zająć sporo czasu. W praktyce zaleca się, aby skontaktować się z prawnikiem jak najszybciej po wypadku.
Co się stanie, jeśli przegapisz termin?
Jeśli roszczenie zostanie złożone po upływie okresu przedawnienia, sąd najprawdopodobniej je oddali – niezależnie od tego, jak poważny był uraz, czy jak oczywista jest wina drugiej strony. Dlatego tak ważne jest, aby znać swoje prawa i działać w odpowiednim czasie.
Podsumowanie
W Irlandii standardowy termin na złożenie roszczenia z tytułu wypadku wynosi dwa lata od daty zdarzenia lub ujawnienia urazu. Istnieją jednak wyjątki, które mogą ten termin wydłużyć – szczególnie w przypadku dzieci, osób z niepełnosprawnością umysłową lub urazów ujawnionych z opóźnieniem. Aby uniknąć ryzyka przedawnienia, warto jak najszybciej skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie odszkodowawczym.
Nasza kancelaria specjalizuje się postepowaniach dotyczących odszkodowań za wypadki i obrażenia osobiste. Mogą się Państwo z nami skontaktować (w godzinach pracy Kancelarii) pod numerem telefonu 01 64 000 30 lub przez stronę www.polskiprawnik.ie.
