4-lata na przystąpienie do egzaminu dla L-kierowców jeżdżących z pozwoleniem
Od 1 listopada 2026 r. w Irlandii wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące praw jazdy tymczasowych, które kończą wielokrotną możliwość odnawiania dokumentu bez podejścia do egzaminu – każdy kierowca uczący się będzie musiał w określonym czasie zdać test praktyczny, a w przypadku długotrwałego posiadania pozwolenia nawet rozpocząć cały proces od początku.
Irlandzkie drogi od dawna borykają się z problemem „wiecznych L-uczniów” – kierowców, którzy nigdy nie zdobywają pełnego prawa jazdy, lecz wciąż odnawiają pozwolenia. Krytycy twierdzą, że podważa to bezpieczeństwo i pozostawia tysiące osób prowadzących bez pełnego szkolenia i odpowiedzialności, jaką mają licencjonowani kierowcy. Nowe prawo ma przerwać ten cykl.
W oświadczeniu rządowym z 13 listopada br. potwierdzono zmianę prawa. Oznacza to, że od 1 listopada 2026 r. każda osoba posiadająca prawo jazdy tymczasowe w kategoriach A, A1, A2, AM, B lub W przez cztery lata będzie zobowiązana do przystąpienia do egzaminu praktycznego, zanim będzie mogła odnowić dokument. Ustawa zmienia Rozporządzenie o Ruchu Drogowym (Licencjonowanie Kierowców) z 2022 r. i ma na celu zamknięcie luki prawnej, która pozwalała tysiącom kierowców z tymczasowym pozwoleniem poruszać się na drogach bezterminowo, bez udowodnienia, że potrafią prowadzić samodzielnie.
Obecnie kierowcy uczący się mogą odnawiać swoje pozwolenia wielokrotnie, pod warunkiem, że mają zarezerwowany lub zaplanowany egzamin, ale ta możliwość zniknie wraz z wejściem w życie nowych przepisów.
Nowe zasady idą jeszcze dalej wobec osób, które posiadają prawo jazdy tymczasowe przez siedem lat. Tacy kierowcy będą musieli rozpocząć cały proces od początku: zdać egzamin teoretyczny, złożyć wniosek o nowe prawo jazdy tymczasowe, odbyć 12 obowiązkowych lekcji szkoleniowych (Essential Driver Training), a następnie przystąpić do egzaminu praktycznego.
Dane Urzędu ds. Bezpieczeństwa Drogowego (RSA) pokazują skalę problemu. Prawie jeden na pięciu posiadaczy tymczasowego prawa jazdy kategorii B odnawiał dokument trzy lub więcej razy, a niemal 60 proc. z tej grupy nigdy nie przystąpiło do egzaminu praktycznego.
Z danych RSA wynika, że ok. 38 tys. osób obecnie jeżdżących po irlandzkich drogach posiada wyłącznie tymczasowe prawo jazdy.
Minister Transportu Darragh O’Brien powiedział, że nowe prawo ma na celu ratowanie życia i zapewnienie, że wszyscy kierowcy są odpowiednio przeszkoleni. Wyjaśnił, że bezpieczeństwo na drogach jest priorytetem rządu, a przepisy mają zachęcić kierowców uczących się do uzyskania pełnych uprawnień. Dodał, że zmiana jest częścią szerszej Strategii Bezpieczeństwa Drogowego Irlandii, której celem jest zmniejszenie liczby ofiar śmiertelnych i poważnych obrażeń o 50 proc. do 2030 r., a ostatecznym celem jest realizacja unijnej inicjatywy „Vision Zero”, zakładającej całkowite wyeliminowanie wypadków śmiertelnych na drogach do 2050 roku.
Minister Stanu ds. Bezpieczeństwa Drogowego Séan Canney podkreślił, że prawo jazdy tymczasowe nie jest pełnym dokumentem, lecz jedynie pozwoleniem na zdobywanie doświadczenia w obecności wykwalifikowanego kierowcy. Powiedział, że dopóki osoba ucząca się nie osiągnie wymaganego poziomu i nie zda egzaminu praktycznego, nie można uznać jej za bezpieczną do samodzielnej jazdy.
Rząd podkreśla, że zaostrzenie zasad nie ma na celu karania kierowców uczących się, lecz ochronę wszystkich uczestników ruchu. Kierowcy z prawem jazdy tymczasowym mogą prowadzić tylko w obecności osoby posiadającej pełne prawo jazdy, a bez zdania egzaminu nie można ich uznać za bezpiecznych do samodzielnej jazdy. Zmuszając kierowców do ukończenia procesu w określonym czasie, władze chcą zapewnić, że wszyscy będą mieli umiejętności i pewność potrzebną do poruszania się po irlandzkich drogach.
Historie długoletnich posiadaczy prawa jazdy tymczasowego pokazują, dlaczego zmiana jest konieczna. Niektórzy kierowcy w Irlandii mieli prawo jazdy tymczasowe przez ponad dekadę, odnawiając je wielokrotnie bez podejścia do egzaminu. Według doniesień medialnych, pewna mieszkanka Dublina przyznała, że posiadała prawo jazdy tymczasowe przez 14 lat, mówiąc, że obawia się niezdania egzaminu i łatwiej było jej odnawiać dokument. Inny mężczyzna z Cork powiedział, że odnowił swoje prawo jazdy dziewięć razy w ciągu 12 lat, korzystając z możliwości rezerwacji egzaminu bez faktycznego podejścia do niego. Przypadki te pokazują, jak system był wykorzystywany do unikania odpowiedzialności związanej z uzyskaniem pełnych uprawnień, pozostawiając tysiące osób w zawieszeniu między statusem ucznia a pełnoprawnego kierowcy.
Kierowcy uczący się mają teraz mniej niż rok na przygotowanie się przed wejściem w życie nowych przepisów. RSA planuje zwiększenie liczby egzaminów praktycznych, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.
Dla około 38 tys. posiadaczy prawa jazdy tymczasowego, którzy nigdy nie przystąpili do egzaminu, przekaz jest jasny: działajcie teraz, bo został tylko rok. Zarezerwujcie egzamin wcześniej, ukończcie 12 lekcji EDT i nie czekajcie do 2026 roku. Ci, którzy nie podejmą działań, mogą znaleźć się w sytuacji, w której będą musieli zaczynać od zera – ponownie zdawać teorię, ubiegać się o nowe pozwolenie i ponosić dodatkowe opłaty.
RK
