Zmiany w prawie o dawstwie organów

Zgodnie z nowym ustawodawstwem, które weszło w życie 17.06. br., wszyscy dorośli w wieku powyżej 18 lat w Republice Irlandii są obecnie uznawani za osoby, które wyraziły zgodę na dawstwo narządów, chyba że formalnie wyrazili sprzeciw w Krajowym Rejestrze Rezygnacji z Dawstwa Narządów.

HSE z zadowoleniem przyjęła wdrożenie najnowszej fazy ustawy o tkankach ludzkich (przeszczepy, sekcje zwłok, badania anatomiczne i publiczne wystawianie zwłok) z 2024 r., która po raz pierwszy zapewnia krajowe ramy prawne dla usług związanych z dawstwem i przeszczepami narządów w Republice Irlandii.

Ta licząca 125 stron ustawa jest złożonym aktem prawnym, który zawiera przepisy dotyczące dawstwa i przeszczepiania ludzkich narządów, tkanek i komórek, praktyk i procedur pośmiertnych, badań anatomicznych oraz publicznego eksponowania zwłok po śmierci. Co najważniejsze, wprowadza ona do ustawodawstwa zasadę, że zgoda jest podstawową zasadą we wszystkich tych delikatnych kwestiach.

Według wspomnianego dokumentu, pomimo nowych przepisów, przed podjęciem jakichkolwiek działań zawsze konsultuje się je z członkami rodziny, a jeśli nie wyrażą oni zgody, oddanie narządu nie dojdzie do skutku.

Ustawa określa również ramy dotyczące oddawania narządów przez osoby żyjące i po raz pierwszy zapewnia możliwość oddania nerki osobie, której nie znają osobiście, a która znajduje się obecnie na liście oczekujących i potrzebuje przeszczepu.

– Przeszczepianie narządów jest jednym z największych osiągnięć współczesnej medycyny. Daje ono drugą szansę osobom cierpiącym na choroby zagrażające życiu lub mającym urazy ważnych narządów. Każdego roku ponad 200 osób w Irlandii poprawia jakość swojego życia lub ratuje je dzięki darowiźnie narządów. (…) W dowolnym momencie ok. 600 osób w Irlandii znajduje się na listach oczekujących na przeszczep organów. Zachęcam Państwa do rozmowy z rodziną lub najbliższymi i poinformowania ich o swoich życzeniach dotyczących dawstwa organów – apeluje dyrektor handlowy HSE, dr Colm Henry.

Dyrektor krajowy HSE Organ Donation Transplant Ireland, dr Brian O’Brien, dodał: – Nie każdy, kto umiera, jest potencjalnym dawcą organów. Dawca musi przebywać w szpitalu i być podłączony do aparatury podtrzymującej życie. Wszystkie oddane narządy trafiają do osób najbardziej potrzebujących przeszczepu. Zgoda jest podstawą tej zmiany [w prawie]. (…) Kiedy ktoś umiera, jego rodzina musi wyrazić zgodę na oddanie narządów. Ważne jest, aby poinformować rodzinę i przyjaciół o swojej decyzji dotyczącej oddania narządów, ponieważ konsultacja z nimi będzie konieczna, a Państwa życzenia powinny być kluczowe dla podjęcia decyzji. (…) Ustawa określa, kto jest uważany za „wyznaczonego członka rodziny”, a jest to zazwyczaj członek rodziny, z którym kontaktują się lekarze w razie potrzeby. Jest to osoba, która musi wyrazić zgodę na oddanie narządów. Jeśli nie zostanie uzyskana zgoda lub nie zostanie znaleziony wyznaczony członek rodziny, oddanie narządów nie dojdzie do skutku.

Dlatego też, jeśli ktoś nie chce oddać swoich narządów, powinien podjąć niezbędne kroki w celu złożenia oficjalnego oświadczenia o „rezygnacji” i jasno poinformować swoich bliskich o swoich preferencjach, aby mieć pewność, że jej wola zostanie uszanowana po śmierci, niezależnie od okoliczności, w jakich do niej dojdzie, czy to z przyczyn naturalnych, czy w wyniku wypadku. Narządy do przeszczepu muszą zostać pobrane niemal natychmiast po śmierci danej osoby, aby można je było chirurgicznie przeszczepić biorcy.

Wielka Brytania i kilka innych krajów UE, takich jak Austria, Belgia, Chorwacja, Niemcy, Węgry, Luksemburg, Holandia i Słowenia czy Polska, wprowadziły już podobne przepisy polegające na tzw. „domniemanej zgodzie” na oddanie narządów. Zgodnie z nimi obywatele muszą wpisać swoje nazwisko do krajowego rejestru rezygnacji, w przeciwnym razie ich zgoda na oddanie narządów zostanie uznana za domniemaną.

HSE prowadzi obecnie kampanię informacyjną, aby poinformować społeczeństwo o zmianach dotyczących dawstwa narządów i sposobie uzyskania dostępu do rejestru rezygnacji.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie HSE:

https://www2.hse.ie/conditions/organ-donation

NG