Cainnech moccu Dalánn
Canice, Kanizjusz, znany również jako św. Canizio z Kilkenny lub z Aghaboe, zwany także Canicio, Kenneth, Kenny, Cainnech, Chainnigh Canizio z Aghaboe lub „Choinnigh z Irlandii”, przyszedł na świat w 515 r., chociaż według niektórych źródeł historycznych był to rok 516. Miejscem jego urodzenia było Glengiven. Uważany jest on za jednego z dwunastu apostołów irlandzkich, czyli grona mnichów, którzy w VI w. szerzyli chrześcijaństwo na Szmaragdowej wyspie i w Szkocji. Był on uważany za współpracownika w dziele ewangelizacji świętego Kolumbana. Często mówi się na niego „celtycki święty”, ale jest on też świętym kościoła prawosławnego oraz anglikańskiego. Na Szmaragdowej Wyspie, znany jest ten święty także jako oddany Bogu św. Canice.
W Irlandii Północnej
Kanizjusz przyszedł na świat w Glengiven w dzisiejszym hr. Londonderry w Irlandii Północnej. Będąc jeszcze małym chłopcem, podobno całe dni spędzał na rozmowie z Bogiem. W niedługim czasie został mnichem, co uczynił za namową i wpływem świętego Cadoca, mieszkającego w Llancarfan w Walii. Tam, św. Kanizjusz w roku 545 przyjął świecenia kapłańskie, gdzie wcześniej przybył szerzyć dzieło ewangelizacyjne. Po podróży, jaką on odbył do Rzymu, rozpoczął studia pod kierunkiem świętego Finiana. Studiował wraz ze świętym Kairanem, Kolumbanem, Kongalem oraz ze świętym Mobimco.
Kim był Cadoc?
Cadoc (lub Kadok) pochodził z Llancarvon. Ponieważ człowiek ten często oddawał się modlitwie zarówno wieczornej jak też i porannej, zyskał on nie tylko wśród znajomych przydomek „Mądry” lub „Uczony”. „Saint Cadog” (czyli święty Kadok) – to jego przydomek walijski. Żył on na przełomie V i VI wieku, a zasłynął on z tego, że odważnie w Walii oraz jej okolicach głosił na ulicach Ewangelię Chrystusową.
Co na to legendy?
Na przestrzeni dziejów, powstało wiele legend dotyczących osoby tego wspaniałego świętego. Współcześni teologowie katoliccy nie potrafią rozstrzygnąć, czy obecny kult wspomnianego św. Kadoka, to ten sam kult „Cadoca walijskiego”, który opowiada o tym, jak zabił on gołymi rękami cztery wilki. Podstawowym źródłem informacji na temat jego życia, jest pochodzące z szesnastego stulecia tak zwane dzieło „Vita”, na podstawie którego można odtworzyć przynajmniej w pewien sposób żywot świętego pochodzącego z Llancarvon.
W Żywotach świętych Szmaragdowej Wyspy
Mało kto wie, że Kadok pochodził z królewskiego rodu. Był on bardzo bliskim krewnym walijskiego biskupa, nazywanego Dawid z Menevii. Po dość długim życiu pustelniczym, Kadok pobierał nauki nie tylko teologiczne w Lismore (dzisiejsza Irlandia Półn.), w tamtejszej szkole przyklasztornej. Z biegiem czasu razem ze świętym Finianem oraz dość liczną grupą innych mnichów, powołał do istnienia opactwo Llacarfan. Utworzył też tam klasztor katolicki, co niektórzy niezbyt przychylni mu ludzie, raczej przypisują św. Germanowi oraz św. Dubrycjuszowi.
Podróże
Przypisywano Kadokowi kilka podróży do Rzymu oraz do Jerozolimy, gdzie zajmował się leczeniem i opatrywaniem podróżnych pątników. Podczas tych rozlicznych wypraw zajmował się on przede wszystkim działalnością ewangelizacyjną, głównie na terenach należących do Pikardii oraz do Morine. Z biegiem lat nazwano go „Kadok Wyszkolony”, ponieważ to właśnie jemu przypisuje się autorstwo walijskich przysłów i sentencji.
Śmierć Kadoka, miała miejsce w roku 570 w Weedom, a stało się to dlatego ponieważ dzierżył on sakrę Benewentu i ktoś będąc o nią zazdrosny dosypał mu czegoś do porannej kawy.
Kanizjusz w Szkocji
W roku 565, Kanizjusz przyjechał do Szkocji, gdzie aktywnie krzewił, szczególnie wśród Piktów, religię katolicką. Jak nam wiadomo, Kanizjusz założył opactwo obok znajdującej się obok tak zwanej „okrągłej wieży” obserwacyjnej, które jak nietrudno się domyśleć, zostało nazwane jego imieniem. Podobno też od tego świętego oraz od tego opactwa, wzięło swoją nazwę miasto Kilkenny. Nazwa miasta to inaczej „Cill Chainnigh” czyli „Kościół Kanizjusza”.
Człowiek o wielkiej elokwencji
Jak podają rozliczne działa katolickie poświęcone Kanizjuszowi, był to człowiek o wielkiej elokwencji oraz wiedzy. Jak udowodnili to historycy, napisał kilka komentarzy do całej dwutestamentowej Biblii oraz do Ewangelii, zwanymi potocznie „Glas-Chainnigh”.
Kilka słów o katedrze Kanizjusza
Katedra św. Canice w Kilkenny to imponująca swoim wyglądem budowla. Jej historia sięga szóstego wieku. Pierwotnie w tym miejscu znajdował się klasztor założony przez św. Kanizjusza. Obecnie istniejąca tu katedra została zbudowana w latach 1202-1285, w stylu wczesnogotyckim. Jest ona wzniesiona z wapienia. Tuż obok katedry, stoi 31-metrowa „okrągła wieża”, jedna z najlepiej zachowanych zabytków w Irlandii. Jest to pozostałość, po pierwotnym klasztorze.
Śmierć i kult Świętego
Kanizjusza zmarł ok. 600 r. w Aghaboe, hr. Laois. 11 października (jak można domniemać, że był to dzień jego śmierci), w kościele katolickim, prawosławnym i anglikańskim na ten dzień przypada jego liturgiczne wspomnienie. W ikonografii przedstawiany jest zwykle z Biblią w dłoni jako opat lub misjonarz.
Ewa Michałowska- Walkiewicz
FOTO: Posąg św. Kanizjusza przy kościele pod jego wezwaniem w Kilkenny, Kweedado2, Wikipedia, domena publiczna, CC BY-SA 3.0
