Legendarny heros celtycki
Míl Espáine, Míleadh, Milesius, zwany też zwyczajowo Mil lub Milead, to legendarny celtycki heros, uważany jako „przodek-eponim” dynastii milezjańskiej (ok. XV w. p.n.e.). Pamiętać należy, iż z tej właśnie dynastii wywodzili się władcy rządzący Irlandią oraz Dalriadą.
Dynastia milezjańska
Dynastia milezjańska (zwana też dynastią Milezjan lub Milesianami) to legendarna linia władców Irlandii, wywodząca się od Míle Espáine – mitycznego przybysza z Iberii, który według irlandzkiej tradycji miał podbić wyspę i dać początek ludowi Gaelów.
Dawne celtyckie opowieści potwierdzają to, że rządy dynastii milezjańskiej rozprzestrzeniły się też w granicach Szkocji, gdzie wspominają najczęściej Míli jako jedynego syna Bile’a, który z kolei był synem Breogana.
Kraj Dalriady
Dalriada zwyczajowo pisana też jako Dal Riata, to dawne królestwo celtyckie, które rozciągało się na wybrzeżach Irlandii oraz Szkocji. Znajdowało się ono także na terenach archipelagu, który nosi nazwę Hebrydów Wewnętrznych. Kraj Dalriady, istniał w V wieku n.e., pierwotnie jako tak zwane podkrólestwo irlandzkie. Należało ono do królestwa Ulaid, a z biegiem czasu rozprzestrzeniło się na Argyll, czyli historyczne hrabstwo w Szkocji, które zamieszkiwane było przez lud celtycki.
Do Dalriady, jak czytamy w opracowaniach historycznych PWN, należała także wyspa Iona.
Dalriada prowadziła regularne walki z Piktami oraz z Nortumbrią, natomiast do ósmego stulecia musiała się ona także zmagać z wojskami Wikingów.
Od okresu najazdu Normanów na Szmaragdową Wyspę, co miało miejsce w dziewiątym stuleciu, irlandzka część królestwa Dalriady, niestety utraciła znaczenie zarówno ekonomiczne, jak też i militarne. Zaś część szkocka tego królestwa rozwijała się świetnie aż do IX wieku, by w roku 843 połączyć się z Piktami za sprawą króla Kenetha I utworzyć fundament państwa Szkotów.
Míl tematem nauk
Miled jest tematem wielu łacińskich i chrześcijańskich nauk. Historia Míli Espáine to jeden z najbardziej dramatycznych i symbolicznych epizodów w mitologii irlandzkiej, opowiedziany w „Lebor Gabála Érenn” – „Księdze najazdów Irlandii”.
Míl służył on jako żołnierz w Egipcie oraz w Scytii. Podobno pewnego razu przybył do niego kruk boga Wikingów Odyna, który powiedział mu kilka słów proroczych odnośnie jego osoby, jak też i odnośnie jego potomków.
Proroctwo to opiewało fakt rządzenia Szmaragdową Wyspą przez potomków Míli. Ucieszyły te słowa naszego bohatera, ale postanowił on wyruszyć w podróż do Hiszpanii, aby walczyć tam w kilku ważnych bitwach.
Wedle legendy, pewnego razu żona Míli – Scota oraz jego stryj – Ith, udali się na ogromnej wielkości wieżę Breogana, z której obserwowali, jak walczył Míl, ale przy okazji zobaczyli oni piękną Szmaragdową Wyspę. Widok ten tak bardzo urzekł ich, że postanowili za wszelką cenę udać się do Irlandii.
Tam właśnie stryj Míli – Ith, został zabity przez trzech królów należących do ludu Tuatha De Danann. Gdy tylko ciało Itha zostało sprowadzone do Hiszpanii, aby pokazać je Míli wówczas ośmiu synów Míli oraz dziewięciu braci Ítha najechało Szmaragdową Wyspę i bardzo szybko pokonało lud De Danann, mszcząc w ten sposób za odebranie życia Ithy.
Míl w Andaluzji
Miled zmarł w Hiszpanii podobno w regionie Andaluzji. Jego piękna i mądra żona – Scota zamieszkała na terenach Szmaragdowej Wyspy, wraz z ich ośmioma synami, którzy byli także potomkami Míli. Tam Scota musiała prowadzić regularne walki z tubylcami, którzy nie chcieli zaakceptować jej.
Jak nietrudno się domyśleć, kobieta zginęła w jednej z bitew, do której wcale nie była przygotowana. Stało się tak, ponieważ wcześniej została ona podstępnie wywołana z domu przez wroga podającego się za podróżnego pragnącego wody. Trzech synów Míli zginęło podczas różnych bitew, ale wielu z nich zamieszkało Irlandię i pełniło w niej wiele znamienitych urzędów.
Dziwny obłok
Gdy Míl znalazł się pewnego razu w Andaluzji, na niebie zjawił się dziwny obłok, który do złudzenia przypominał smoka. Gdy spojrzał on na Mílę, zszedł z nieboskłonu i zbliżył się do niego. Míl oczywiście nie przestraszył się, ale zaczął z nim rozmawiać. Smok doradzał Míli, żeby ten jak najszybciej opuścił Andaluzję, ponieważ ziemia tego regionu Hiszpanii nie chce gościć ludzi, którzy nie są z pochodzenia Hiszpanami. Mityczny władca Andaluzji ponadto nakazał nasączyć ziemię tego terenu trucizną, która zabójczo działa tylko na obcokrajowców.
Jednakże Míli uważał, że wszystko to o czym poinformował go smok, było wprost niemożliwe, zatem nigdzie się z tej ziemi nie wybierał.
Legenda głosi, że Míl Espáine zmarł przed wyprawą do Irlandii. Jego potomkowie – synowie Éber i Éremón – kontynuowali jego misję po jego śmierci. Po wielu walkach i rytualnych próbach, Milesianie pokonali Tuatha Dé Danann, którzy znikają w podziemnym świecie (sídhe), podbili Irlandię i dali początek ludowi gaelickiemu.
Míl w Irlandii
Według legendy, wszyscy Irlandczycy wywodzą się od rodu Míli a jego historia to nie tylko opowieść o podboju, ale o przeznaczeniu, dziedzictwie i prawie do ziemi.
Podobno dziś można widzieć Mílę na irlandzkim nieboskłonie, kiedy to nad Szmaragdową Wyspę nadciągają ciemne deszczowe chmury. Wówczas rozmawia on ze wspomnianym smokiem, który zawsze udziela mu dobrych rad.
Gdy tylko ktoś zobaczy Mílę na niebie, jest to dla niego dobrą wróżbą, dlatego wszyscy mieszkańcy Zielonej Wyspy, gdy tylko niebo się zachmurzy spoglądają w górę upatrując mitycznego celtyckiego herosa.
Ewa Michałowska -Walkiewicz
FOTO: Wikipedia, Internet Archive Book Images: „The Coming of the Sons of Miled”, illustracja Stephen Reid w „Myths & Legends of the Celtic Race”, 1911 T. W. Rollestona, domena publiczna.
