Kokaina przestała być tematem tabu – stała się częścią codzienności
Irlandia zmaga się z narastającym kryzysem kokainowym, który z ukrytego problemu stał się częścią codziennego życia społecznego. Pomimo wysokiej ceny narkotyku, jego użycie stało się powszechne wśród ludzi z różnych środowisk, a dane z ostatnich lat pokazują gwałtowny wzrost konsumpcji, przejęć kontrabandy i rosnącej liczby osób uzależnionych.
Przez wiele lat nadmierne spożycie kokainy w Irlandii było jednym z tych „tajemnic poliszynela”, o których ludzie wiedzieli, ale które rzadko trafiały na pierwsze strony gazet – chyba że chodziło o przejęcie transportu narkotyków przez służby celne lub proces dilera.
Faktem jest jednak, że używanie kokainy w Irlandii, mimo jej wysokiej ceny, stało się niestety powszechne w wielu aspektach życia społecznego. Jak twierdzi „Financial Times”, jej obecność jest zauważalna na weselach, chrzcinach, a nawet pogrzebach.
Nawet irlandzka popkultura porusza temat epidemii kokainowej, choć zazwyczaj w lekki sposób. Fabuła komedii „The Young Offenders” z 2016 r. opowiada o dwóch nastolatkach z Cork, którzy natrafiają na bale kokainy wyrzucone na brzeg. Film doczekał się popularnego serialu emitowanego przez RTÉ i BBC przez kilka sezonów.
Według raportu ONZ z 2023 r., Irlandia zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem użycia kokainy – za Australią, Hiszpanią i Holandią. Jednak dane dotyczące Irlandii pochodzą z 2019 r., a wszystko wskazuje na to, że od tego czasu konsumpcja wzrosła.
Dublin znajduje się obecnie wśród europejskich miast o najwyższym spożyciu kokainy. Badania ścieków w oczyszczalni Ringsend wykazały, że dzienne pozostałości kokainy w Dublinie należą do najwyższych wśród stolic europejskich.
Badanie to przeprowadzono we współpracy z Europejską Agencją ds. Narkotyków, analizując próbki z 128 miast w ciągu tygodnia w marcu tego roku. Dublin zajął 19. miejsce pod względem średniego dziennego poziomu substancji związanych z kokainą, z najwyższymi wartościami w poniedziałki – co wyraźnie wskazuje na intensywne użycie tego narkotyku w weekendy oraz szybki wzrost konsumpcji.
Przez ostatnie siedem lat liczba osób szukających leczenia uzależnienia od kokainy wzrosła o 250 proc., wg Irlandzkiej Rady ds. Badań nad Zdrowiem (HRB).
Ośrodek Rutland, jedna z głównych placówek leczenia uzależnień w Irlandii, odnotował 35 proc. wzrost użycia kokainy w 2024 r. – jeden z największych rocznych wzrostów w historii dla jakiegokolwiek narkotyku.
Tymczasem ilość kokainy przejętej w Irlandii w 2025 r. jest dziesięciokrotnie większa niż w całym 2019 roku.
Największe przejęcie kokainy w historii Irlandii miało miejsce we wrześniu 2023 r., kiedy to statek MV Matthew został zatrzymany u wybrzeży Irlandii w ramach wspólnej operacji Garda Síochána, służb celnych i Sił Obrony Irlandii. Przejęto wówczas 2,2 tony kokainy o wartości rynkowej 157 mln euro.
Statek zarejestrowany w Panamie, który wypłynął z karaibskiej wyspy Curaçao u wybrzeży Wenezueli, był tzw. „statkiem matką”. Miał przekazać ładunek kutrowi rybackiemu zakupionemu w Irlandii przez grupę przestępczą. Plan się nie powiódł, gdy „statek córka” osiadł na mieliźnie, a załoga MV Matthew w panice kontaktowała się przez wiadomości głosowe z gangsterem z Dubaju, znanym jako „Kapitan Noah”.
Ośmiu marynarzy zatrzymanych na MV Matthew przyznało się do winy przed Specjalnym Sądem Karnym w Dublinie i 4 lipca 2025 r. otrzymało wyroki od 13,5 do 20 lat więzienia. Wśród nich było trzech Ukraińców, dwóch Irańczyków (w tym kapitan statku), jeden Filipińczyk (pierwszy oficer), jeden Brytyjczyk i jeden Holender – Cumali Özgen, który otrzymał najdłuższy wyrok.
Od czasu incydentu z MV Matthew, do lipca 2025 r. dokonano ponad 150 przejęć, obejmujących prawie 1,5 tony kokainy, w tym 440 kg zatrzymanych 1 lipca br.
Irlandia, licząca 5,4 mln mieszkańców, jest stosunkowo małym rynkiem, ale jej położenie geograficzne czyni ją bramą do Wielkiej Brytanii i Unii Europejskiej. Odległe plaże przyciągają kartele szukające nowych tras dla rosnących dostaw kokainy. Uprawy koki w Kolumbii doprowadziły do rekordowej produkcji ponad 3700 ton w 2023 r. – wzrost o 34 proc. w porównaniu z 2022 rokiem.
Biorąc pod uwagę, że Irlandia ma prawie 3200 km linii brzegowej i ograniczone zasoby marynarki wojennej, stanowi atrakcyjny punkt zrzutu dla południowoamerykańskich karteli, które postrzegają kraj jako łatwy sposób na wprowadzenie narkotyków do Europy.
W Irlandii kokaina jest łatwo dostępna dla każdego, kto ma pieniądze. Jej użycie jest powszechne wśród ludzi z różnych środowisk. Co najbardziej niepokojące – jej obecność stała się tak codzienna, że otwarte używanie narkotyku przestało szokować.
Tymczasem kokaina pozostaje substancją nielegalną, a konsekwencje jej posiadania są poważne – nawet jeśli dana osoba nie jest zaangażowana w jej import, dystrybucję czy sprzedaż.
Oczywiście są też inne skutki. Nie brakuje historii o zniszczonych życiach, relacjach i karierach przez uzależnienie od kokainy.
Kokaina przestała być w Irlandii tematem tabu – stała się częścią codzienności, obecna na imprezach, w miejscach pracy i w życiu prywatnym. Mimo rosnącej liczby przejęć, ostrzeżeń i przypadków uzależnień, nic nie wskazuje na to, by jej popularność malała. Irlandia, choć niewielka, stała się strategicznym punktem na narkotykowej mapie Europy. A społeczne przyzwolenie, łatwa dostępność i rosnące uzależnienie sprawiają, że walka z tym zjawiskiem będzie coraz trudniejsza – i coraz bardziej pilna.
AD
