Wszystkie moce Cernunnosa
Cernunnos to imię celtyckiego boga, którego szczególnie czczono w czerwcu, kiedy to następowało zrównanie dnia z nocą.
Imię Cernunnos pojawia się tylko na tzw. Kolumnie Przewoźników. Poświęcona przez galijskich marynarzy Jowiszowi oraz cesarzowi Tyberiuszowi, co pozwala ją datować między 14 a 37 r. n.e., została odnaleziona w 1710 r. w fundamentach katedry Notre-Dame w Paryżu, w miejscu starożytnej Lutecji, która była stolicą civitas – celtyckiego plemienia Paryzjów.
Wizerunek boga przedstawiano jako mężczyznę z rogami lub porożem jelenia, siedzącego ze skrzyżowanymi nogami wraz z otaczającymi go zwierzętami. Tego typu wizerunki widnieją m.in. na kotle z Gundestrup z Danii, bowiem Celtowie uważali, że panował on nad fauną i florą, i gospodarstwami ludzi.
Proceltycka forma boga Cernunnosa często zostaje też przedstawiana jako osobnik z wężem w dłoniach. W jego otoczeniu są jeleń, pies oraz wilk. Podobno zwierzęta te są na usługach tego bóstwa, często pomagając ludziom, lub też dręczą ludzi za karę. W otoczeniu boga bywa też i szczur, jako przedstawiciel świata podziemnego. Podobno on przynosił temu bogu informacje ze świata zmarłych.
Rogaty bóg mógł pełnić zatem równolegle role takie jak: bóstwa natury, dostatku, polowań oraz życia pozagrobowego. Na reliefie z Vendoeuvres widnieje pokazane rogate dziecko, otoczone z obu stron przez węże oraz trzymające sakiewkę i torquesy [naszyjniki – red.]. Bóg ten często jest uważany jako najbardziej delikatny w swoim zachowaniu, jakoby był wrażliwym dzieckiem.
Wyobrażenia Cernunnosa podkreślają pogląd, według którego Celtowie zaczęli przedstawiać swoich bogów w ludzkich postaciach dopiero po podboju Galii przez Rzymian. Celtycki „rogaty bóg” często kojarzony był przez Rzymian z ich bogiem lasów, który miał postać młodego jelonka. Podobno dlatego też Celtowie boga Cernunnosa spersonifikowali.
Wiadomo jest nam również, że Celtowie zwracali się do Cernunnosa podczas podróży, by błogosławił im na każdym kroku.
W starożytnej Lutecji postać Cernunnosa była bardzo poważana. Paryzjowie organizowali cykliczne święta ku czci tego bóstwa, a w ofierze składali ofiary całopalne ze zwierząt gospodarskich.
Celtowie często podróżowali drogą wodną, dlatego też urządzali ceremonie ku czci jego imienia nad brzegami rzek, do których wrzucali bukiety kwiatów, a w pobliżu stawiali ołtarz całopalny, na którym układano całe ich kobierce.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
Foto Wikipedia, Nationalmuseet, CC BY-SA 3.0.
Na kotle z Gundestrup przedstawiono wizerunek rogatego boga z torquesem i wężem w dłoniach, w otoczeniu jelenia, psa lub wilka oraz innych zwierząt
Redakcja portalu informuje:
Wszelkie prawa (w tym autora i wydawcy) zastrzeżone. Jakiekolwiek dalsze rozpowszechnianie artykułów zabronione.